جلسه سی و چهارم تفسیر قرآن کریم (1402/04/8)

rate

جلسه سی و چهارم تفسیر قرآن کریم (1402/04/8)

۱۴۰۲/۰۴/۱۷0 دیدگاه773 مشاهده

بسم الله الرحمن الرحیم
جلسه 33 : تفسیر آیات ۱۰۰ تا ۱۱۲ سوره صافات داستان قربانی حضرت ابراهیم (ع)
ایه ۱۰۰ ...رَبِّ هَب لی مِنَ الصّالِحینَ...
خداوند انسان را جوری آفریده که میل به جاودانگی دارد واز مرگ بدش می آید.این حس فطری بقا با فرزند پروری ارضا میشود.
پیامبر اکرم (ص) وقتی عقد جوانانی را می خواندند همان جا برای فرزند آوری آنها دعا می کردند.
حضرت ابراهیم (ع) با بانویی به نام ساره ازدواج کرده بودند ولی بچه دار نمی شدند.
سالیان سال می گذشت ولی حضرت ابراهیم (ع) مایوس نمی شد ومدام دعا می کرد ... رَبِّ هَب لی مِنَ الصّالِحینَ...آنهایی که بچه دار نمی شوند این دعا را زیاد بخوانند.
یعنی خدایا فرزند صالح بده...فرزند شایسته از هر جهت ، فکر وقلب وروحش خوب وپاک باشد.
فرزندی شایسته که مایه افتخار باشد.
کسی خدمت امام هادی (ع )آمد وگفت من پنج سال است که از فرزند دار شدن خودداری می کنم .پرسیدند : «چرا؟» گفت: « همسرم به دلیل سختی زندگی اجازه نمیدهد .»

امام در پاسخش فرمودند : «بچه دار شوید خداوند روزیشان را می رساند. »
امام سجاد (ع) به یکی از اصحابش فرمود : « ۷۰ بار این ذکر را بگو تا صاحب بچه شوی...رَبِّ لا تَذَرنی فَردًا وَاَنتَ خَیرُ الوارِثینَ ... »
در گذشته فردی بوده که از بچه داشتن خوشش نمی آمده ودنبال سفر کردن به نقاط مختلف بوده ، روزی وارد مکه می شود و می بیند جوانی خانه کعبه را گرفته ومی گوید :« والِدَیَّ والِدَیَّ ...» این فرد با دیدن این صحنه گریه اش می گیرد ومی گوید : « اگر من بمیرم چه کسی برایم گریه ودعا کند ؟ »
فرزندان ما ادامه ونور چشمان ما هستند.
ابوبکر بصری به امام صادق (ع) گفت : « من از خانواده ای هستم که منقرض شده و کسی در فامیل ما نیست ، شما راهنمایی بفرمایید» امام فرمودند : « در سجده این دو آیه را بخوان ؛ یکی آیه ۳۸ آل عمران ...رَبِّ هَب لی مِن لَدُنکَ ذُرِّیَّةً طَیِّبَةً اِنَّکَ سَمیعُ الدِّعاءِ...ودیگری آیه ۸۹ انبیاء...رَبِّ لا تَذَرنی فَردًا وَاَنتَ خَیرُالوارِثینَ...»
این فرد می گوید که به سفارش امام گوش کردم وخداوند دوپسر به من داد ویکی را حسین ودیگری را علی گذاشتم.

پیامبر اکرم (ص) فرمودند :« بهترین زنان شما کسی است که بچه زیاد بیاورد وآن که خیلی مهربان باشد، در خانه محبوب همه است ونسبت به شوهرش متواضع است وبرای شوهرش آرایش می کند ونسبت به مردان بیگانه ساده وبی آرایش ظاهر می شود. »
خداوند در جواب دعای حضرت ابراهیم (ع) فرمود : « فَبَشَّرناهُ بِغُلامٍ حَلیمٍ » یک پسر صبور به او عطا فرمود.
کلمه حلیم ۱۵ بار در قرآن آمده است وبیشتر درباره خدا آمده است. خداوند حلیم است وتخلفات بندگان را نادیده می گیرد و زود عذاب نمی کند . سه بار هم این کلمه درباره بندگان خدا آمده است .یکی حضرت ابراهیم (ع) ، حضرت اسماعیل (ع) .
پس دعا اثر دارد ، ولی گاهی ممکن است در استجابت دعا تاخیر ایجاد شود.
حضرت ابراهیم (ع) چندین سال دعا فرمود وناامید نشد و مطمئن بود تاخیر در استجابت حکمتی دارد.
فَلَمّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعیَ ...وقتی پسرش به سن نوجوانی رسید.در تفاسیر آمده سن ۱۳ سالگی...یعنی سنی که با پدر همراهی می کرده وباهم کار می کردند؛ مثلا در ساخت کعبه همراه حضرت ابراهیم (ع) همکاری داشته...وَاِذ یَرفَعُ اِبراهیمُ القَواعِدَ مِنَ البَیتِ وَ اِسماعیلُ...

آن هنگام که ابراهیم (ع) همراه پسرش اسماعیل دیوارهای کعبه را بالابرد.
ابراهیم واسماعیل باهم در خدمت مسجد و کعبه بودند.
حضرت ابراهیم (ع) در خواب دید که در خواب به او دستور داده شد که پسرش را قربانی کند.
پیامبران خوابشان مثل وحی است.
از امام صادق (ع) پرسیدند: بزرگترین نعمتی که خدا به انسان بدهد چیست ؟ فرمودند : « خدا به انسان فرزندی عطا کند واو به نوجوانی برسد ومقابل چشمان انسان راه برود. »
حالا ابراهیم (ع) ماموریت پیدا کرده فرزندی که بعد از سالیان سال خدا به او عطا کرده وحالا به نوجوانی رسیده با دست خودش قربانی کند.
سه شب این خواب را دید. به شب اول اصطلاحا ترویه گفته می شود.شب دوم عرفه وشب سوم قربان نام دارد.
پیش پسرش آمد وگفت...قالَ یا بُنَیَّ اِنّی اَرَی فِی المَنامِ اَنّی اَذبَحُکَ فَانظُر ما ذا تَرَی...من خواب دیدم تورا قربانی کنم ، برو فکر کن وبگو نظرت چیست.
از این آیه می فهمیم پدرها ومادرها باید به فرزندشان شخصیت بدهند ونظرش را جویا بشوند.
با این که حکم خداست ولی فرزند باید توجیه شود تا همراهی کند.
یا بُنَیَّ از لحاظ ادبیات عرب بار عاطفی دارد به معنای عزیزم ...
باید به فرزندانمان با آهنگ عاطفی وشخصیت گذاشتن، امر خدا را بفهمانیم.
اسماعیل هم پرورش یافته مکتب ابراهیم (ع) است وایمان واستقامت را آموخته و می فرماید...یا اَبَتِ افعَل ما تُؤمَرُ...یا اَبَتِ خطاب با احترام است ویا بُنَیَّ خطاب با محبت.
پیامبر (ص) فرمودند: « به کوچکترها محبت کنید وبه بزرگترها احترام بگذارید. »
اسماعیل گفت : « پدرجان فرمان خدارا اجرا کن »...سَتَجِدُنی اِن شاءَ اللهُ مِنَ الصّابِرینَ...به مشیت خدا گره زد وادب الهیش را نشان داد وگفت : « به زودی مرا ان شاءالله از صابران خواهی یافت. »
از این آیات می آموزیم فرزند صالح هدیه خداست...هَب لی...کلمه دیگر عطیه است...اِنّا اَعطَیناکَ الکَوثَرَ...بچه های ما هدیه خدا هستند.
از این آیه می فهمیم آنچه درباره فرزند مهم است ، صالح بودن است ؛ نه دختر وپسر بودن .
آیه می گوید که از نشانه های فرزند خوب این است که بچه به پدر ومادرش کمک کند.

آیات به ما می گوید گفتگوی پدر وفرزند باید عاطفی ومحترمانه باشد.
می آموزیم برای رشد شخصیت فرزندمان با آنها مشورت کنیم.
این آیه می گوید حتی بچه ها می توانند روی پدر ومادرشان تاثیر بگذارند.
حضرت ابراهیم (ع) پیش هاجر آمد وگفت که این بچه را آماده کن ، می خواهم اورا به میهمانی ببرم.
از او طناب وچاقو هم خواست.همین طور که آنها دور می شدند، شیطان سراغ هاجر آمد وگفت: « می دانی ابراهیم فرزندت را به قربانگاه می برد. » هاجر پرسید: « برای چه ؟ » وشیطان گفت :« می گوید خدا گفته » وهاجر در جواب گفت :« اگر خدا گفته باید انجام دهد. »
فَلَمّا اَسلَما وَ تَلَّهُ لِلجَبینِ...وقتی پدر وپسر تسلیم شدند و صورت بچه را روی خاک گذاشت...وَنادَیناهُ اَن یا اِبراهیمُ قَد صَدَّقتَ الرُّءیا...گفتیم آن کاری که در خواب از تو خواستیم درست انجام دادی.
ابراهیم (ع) هر کار کرد چاقو نمی برید وعصبانی شد وچاقو را به سنگی زد وسنگ دو نیم شد.چاقو به سخن آمد ...الخَلیلُ یَأمُرُنی وَ الجَلیلُ یَنهانی...

اِنّا کَذَالِکَ نَجزِی المُحسِنینَ...هر کس مثل ابراهیم (ع) مطیع وفرمانبردار باشد ، خدا به او پاداش می دهد.
اِنَّ هَذا لَهُوَ البَلاءُ المُبینُ...عجب امتحان سختی...یک امتحان روشن
در حدیث می خوانیم ، وقتی ابراهیم چاقو بر گلوی اسماعیل گذاشت ، جبرئیل ندا داد: الله اکبر، واسماعیل گفت : لااله الا الله ، ابراهیم گفت : الله اکبر ولله الحمد ...
این اذکار عید قربان از این ماجرا گرفته شده است.
وَفَدَیناهُ بِذِبحٍ عَظیمٍ...خداوند قوچی را فرستاد تا آن قوچ قربانی شود.
مفسران گفته اند آن قدر این قربانی بزرگ بود؛ چون به دنبال تسلیم دو پیامبر آمده بود.سالیان سال میلیونها نفر به تأسی از آن جریان گوسفند قربانی می کنند.
همه این قربانی های روز عید قربان دنباله ی قربانی ابراهیم است.
وَتَرَکنا عَلَیهِ فِی الآخِرینَ...نام ابراهیم را در بین ملتهای آینده اثبات کردیم.
سَلامٌ عَلَی اِبراهیمَ...کَذَلِکَ نَجزِی المُحسِنینَ
ارباب ما در روز عاشورا هر چه داشت در راه خدا داد.
یا حسین (ع)