پایگاه اطلاع رسانی آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع):
آیین رونمایی ازکتاب مشق ارشاد به نگارش دکتر عبدالله عمادی در پژوهشگاه قرآن و حدیث برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) و به نقل از سایت مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، حجت الاسلام و المسلمین سید علی قاضی عسکر، رئیس موسسه علمی و فرهنگی دارالحدیث، در این رونمایی عنوان کرد: این اثر، کتاب بسیار مناسبی است که بهتر است با زبانی روان‌تر برای عموم مردم نیز به چاپ برسد.
در امر به معروف باید ارتباط شکل بگیرد
دکتر احد فرامرز قراملکی، رئیس بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، نیز در این رونمایی ضمن گرامیداشت مرحوم آیت الله ری شهری، عنوان کرد: امر به معروف و نهی منکر از مباحثی است که هم سخن‌های بسیاری از آن گفته شده است و هم سخن‌های بسیاری درباره آن وجود دارد که گفته نشده است.
وی ادامه داد: در عمل بیشتر به سمت نهی از منکر و در پژوهش به سمت امر به معروف هستیم؛ یعنی حجم پژوهش‌های امر به معروف بیشتر از نهی از منکرات است در حالی که در جامعه بیشتر درگیر نهی از منکر هستیم.
وی بیان کرد: این کتاب رخنه معرفتی مهمی را رصد کرد و با توانمندی، هوشمندی و بهره گیری از معارف اهل بیت (علیهم السلام) آن را پر کرد و نشان داد چه کارهایی باید در این زمینه انجام شود.
رئیس بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی بیان کرد: از محاسن کتاب «مشق ارشاد» این است که نویسنده احساس کرده باید با روانشناسی نفوذ آشنا شود و بداند اگر امر به معروف با رویکرد روانشناسی نفوذ همراه باشد اثر بخشی بیشتری دارد.
وی اظهار کرد: اگر امر به معروف با رویکرد ارتباط شناختی باشد تأثیر بیشتری دارد؛ زیرا امر به معروف و نهی از منکر یک نوع ارتباط است، البته مراد از ارتباط، رابطه نیست؛ زیرا ارتباط با رابطه متفاوت است.
دکتر قراملکی افزود: ارتباط‌ها به چند دسته یک سویه، دو سویه، تعاملی و واکنشی تقسیم می‌شوند و گاهی ارتباط‌ها به جای انتقال پیام امر به معروف و باز داشتن از منکر خودشان اجتناب از منکر را مهیا می‌سازند و امیدوارم این نگاه تحولی در حوزه امر به معروف و نهی از منکر از گفتمان انتقال پیام به گفتمان ایجاد فعل حسن و اجتناب از فعل سیء رخ بدهد.
وی با اشاره به اینکه بین اقدام و شیوه اقدام تمایز وجود دارد و این کتاب در تمایز موفق بوده است، بیان کرد: تفاوت بین اقدام و شیوه اقدام در آیات قرآن کریم نیز وجود دارد، برای مثال صدقه امر خیری دانسته شده است اما اگر با منت و آزار همراه باشد، ابطال می‌شود، در امر و به معروف و نهی از منکر نیز نباید به‌گونه‌ای باشد که به لجبازی منتهی شود.
دکتر قراملکی اضافه کرد: کتاب مشق ارشاد با دو کتاب «پند بیهوده» و «آیین کشور داری» در یک دوره نزدیک به هم منتشر شدند که اگر این سه کتاب به خوبی خوانده می‌شد هزینه‌های اتفاقات اخیر را متحمل نمی‌شدیم.
وی یادآور شد: در امر به معروف و نهی از منکر زوج‌های متشابه‌ای مانند صراحت و وقاحت وجود دارد که یکی شایسته و یکی ناشایسته است و در مسیر امر به معروف همیشه رهزنی می‌کنند که نشان می‌دهد مجموع تحقیقات فراوانی در حوزه امر به معروف پیش رو داریم.
امر به معروف و نهی از منکر مظلوم است
حجت الاسلام مهدی شریعت تبار مدیر گروه فقه بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، ضمن تشکر از بنیاد پژوهشگاه آستان قدس رضوی و پژوهشگاه قرآن و حدیث عنوان کرد: امروز از کار بزرگ و سترگی رونمایی شد که ان‌شاالله به دست صاحبان فکر، اندیشه و اثر گذران جامعه برسد و مورد استفاده قرار بگیرد.
وی ادامه داد: این کتاب به موضوعی پرداخته است که در عرصه‌های مختلف مانند ابواب فقهی، کلام، اخلاق، سیاست، اجتماع و... جایگاه ویژه‌ای دارد و در آیات و روایات متعدد به این امر مهم تأکید شده است و امام حسین (علیه السلام) نیز فرمودند که اگر این فریضه به درستی عملیاتی شود به برکت این فریضه همه فرایض استقامت پیدا می کنند همچنین شرع مقدس نیز به خاطر آثاری که این فریضه در جامعه می‌گذارد تأکید کرده است.
حجت الاسلام شریعت تبار با اشاره به اینکه این کتاب به موضوعی پرداخته است که اگر چه زیاد به آن پرداخته شده است اما همچنان مظلوم و غریب است و به خوبی به حق آن پرداخته نشده است، گفت: این کتاب با دو رویکرد متقاعد کردن و اثر گذاری است.
وی ادامه داد: اگر می‌خواهیم این فریضه اثر گذار و متقاعد کننده باشد و آثار زیان باری که غفلت از آن دارد از جامعه رخت بربندد و خیرات آن به جامعه سرازیر شود همه کسانی که متصدی این امر هستند هم باید خصوصیات و ویژگی‌های این کار را داشته باشند و هم شیوه‌ها و روش‌های این فریضه را فرا بگیرند.
ارتباط بین حکمرانی و علوم انسانی باید تقویت شود
حجت الاسلام و المسلمین دکتر رضا برنجکار، رئیس پژوهشگاه قرآن و حدیث در این رونمایی با بیان اینکه در رابطه با مفاهیم دینی مثل امر به معروف، صبر، گذشت و.. می‌توان سه رویکرد داشته باشیم، عنوان کرد: رویکرد سکولاریستی کاری به مفاهیم دینی ندارد و سعی می‌کند مشکلات انسان از پیش خودش حل کند اما رویکرد دوم اعتقاد دارد که سعادت انسان در مفاهیم دینی است و صرف اینکه به این مفاهیم اعتقاد داشته باشیم و عمل کنیم، کافی است و کار بیشتری لازم نیست.
وی ادامه داد: رویکرد سوم این است وقتی جامعه پیچیده می‌شود مفاهیم هم پیچیده می‌شود و نیاز به کار پژوهشی دارد و اگر بخواهیم امر به معروف را اجرا کنیم نیاز به کار کارشناسی داریم؛ این نظریه بیان می‌کند برای اینکه جامعه امروزی مفاهیم دینی را درک کند باید تبدیل به زبان همین نسل شود.
حجت الاسلام و المسلمین دکتر برنجکار اضافه کرد: برخی تصور می‌کنند که حکومت اسلامی نیز مثل سایر حکومت‌ها فقط باید نظم ایجاد کند و وظیفه ندارد انسان‌ها را به بهشت ببرد در حالی که حکومت اسلامی وظیفه دارد مفاهیم دینی را درعرصه عمل به اجرا در بیاورد.
وی بیان کرد: یکی از مشکلات اساسی کشور این است که ارتباط بین حکمرانی و علوم انسانی یا به تعبیر عام‌تر مراکز علمی و پژوهشی وجود ندارد و یا ضعیف است.
وی ادامه داد: اگر نتوانیم علوم انسانی را بر اساس مبانی دینی شکل بدهیم نمی‌توانیم زیر بنای تمدن اسلامی را ایجاد کنیم و فقط یک انقلاب سیاسی کردیم در حالی که باید انقلاب فرهنگی داشته باشیم البته مشکل دیگر این است که ارتباط مراکز پژوهشی هم با یکدیگر ضعیف است.
حجت الاسلام و المسلمین دکتر رضا برنجکار با بیان اینکه پسندیده است که فصلی با عنوان ارشاد شونده به این کتاب اضافه شود، اضافه کرد: این کتاب باید عمومی سازی و اجرایی شود و به شکل برنامه‌های عملیاتی در بیاید و کارگاه‌های آموزشی برای گروه‌هایی که درگیر امر به معروف هستند برگزار شود و اگر خودشان هم حساس نیاز نمی‌کنند باید به آنها تفهیم شود که دچار جهل مرکب هستند و تصور می‌کنند که نیاز ندارند.
مشق ارشاد باید قبل از گشت ارشاد باشد
حجت الاسلام و المسلمین دکتر عباس پسندیده، رئیس پژوهشکده اخلاق و روانسناسی نیز با اشاره به اینکه معتقد هستیم که مشق ارشاد باید قبل از گشت ارشاد باشد، عنوان کرد: بیشتر رویکردی که به امر و معروف بوده است رویکردفقهی بوده است که همین نگاه تک بعدی یکی از آسیب هایی بوده که مشکلاتی ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: در پژوهشگاه قرآن و حدیث دو هدف تئوریزه کردن معارف اسلامی و عمومی سازی و انتقال آن به مردم دنبال می شود.
