مجموعه چهل حدیث از روایات نقل شده توسط حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)
این چهل گوهر جزو احادیثی است كه حضرت عبد العظیم حسنی كه درود خدا بر او باد از امامان نقل كرده است.
گوهر اول:
عَنْ... محمدِ بن علىِ علیهالسلام أَنَّهُ قالَ لِمُحَمَّدِ بْنِ مُسلمٍ: «یا مُحمّد بن مسلمٍ! لا تَغَرَّنَّكَ النّاسُ مِنْ نَفْسِكَ، فانَّ الأمرَ یَصِلُ إِلَیْكَ دُونَهُمْ».
امام محمد باقر علیهالسلام: اى محمد بن مسلم! مردم تو را گول نزنند زیرا كه مسئولیت كارهایت متوجه خودت است.
گوهر دوم:
عَنْ... محمدِ بن علىِ علیهالسلام أَنَّهُ قالَ لِمُحَمَّدِ بْنِ مُسلمٍ: «یا مُحمّد بن مسلمٍ! و لا تَقْطَعْ النهارَ عَنْكَ كَذا وَ كَذا».
امام باقر علیهالسلام: اى محمد بن مسلم! ایام عمرت را به كارهاى بیهوده نگذران و روزهاى زندگى خود را به چون چرا به هدر نده.
گوهر سوم:
عَنْ... محمدِ بن علىِ علیهالسلام أَنَّهُ قالَ لِمُحَمَّدِ بْنِ مُسلمٍ: «یا مُحمّد بن مسلمٍ! و لا تَقْطَعْ النهارَ عَنْكَ كَذا وَ كَذا فانّ معك من یحصى علیك».
امام باقر علیهالسلام: اى محمد بن مسلم! ایام عمرت را به كارهاى بیهوده نگذران، زیرا با تو افرادى هستند كه كارهاى روزانه تو را احصاء مى كنند.
گوهر چهارم:
عَنْ... محمدِ بن على علیهالسلام أَنَّهُ قالَ لِمُحَمَّدِ بْنِ مُسلمٍ: «یا مُحمّد بن مسلمٍ! و لا تستصغرنّ حسنةً تَعْملُ بِها فِإِنّكَ تَراها حَیْثُ تَسُّرُكَ».
امام محمد باقر علیهالسلام: اى محمّد بن مسلم! اگر عمل نیكى را انجام دادى اگرچه كوچك باشد، حقیر مشمار.
گوهر پنجم:
عَنْ محمدِ بن علىِ علیهالسلام أَنَّهُ قالَ لِمُحَمَّدِ بْنِ مُسلمٍ: «یا مُحمّد بن مسلمٍ! و لا تستصغرنّ سیئةً تَعْملُ بها، فِإِنّكَ تَراها حَیْثُ تَسُؤكَ».
امام باقر علیهالسلام: اگر كار زشتى از تو صادر شد او را نیز كوچك ندان، زیرا كه به شما خواهد رسید در وقتى كه تو را بدحال خواهد ساخت.
گوهر ششم:
عَنْ... محمدِ بن علىِ علیهالسلام أَنَّهُ قالَ لِمُحَمَّدِ بْنِ مُسلمٍ: «یا مُحمّد بن مسلمٍ! و أحسن فانّى لم أر شیئا قطّ طلبا و لاأسرع دركا من حسنةٍ محدثةٍ لذنبٍ قدیم».(علل الشرایع، باب النوادر العلل، حدیث 49
امام باقر علیهالسلام: نیكى نما به درستى كه من چیزى را ندیدم كه انسانى را زودتر به مقصد رساند از عمل خوب جدیدى كه در مقابل گناه كهنهاى انجام دهد.
گوهر هفتم:
قالَ الرِّضا علیهالسلام : «أَلْمُؤْمِنُ الذَّی إِذا أَحْسَنَ اِسْتَبْشَرَ وَ إِذا أَساءَ إِسْتَغْفَرَ».
امام رضا علیهالسلام: مؤمن كسى است كه هرگاه نیكى كند، از عمل خود خوشوقت گردد، و هرگاه از او عمل بدى سرزند، استغفار كند.
گوهر هشتم:
قالَ الرِّضا علیهالسلام : «ألمسلم الّذى یسلّم المسملون من لسانه و یده».
امام رضا علیهالسلام: مسلمان كسى است كه مسلمین از دست و زبان او در آسایش به سر برند.
گوهر نهم:
قالَ الرِّضا علیهالسلام : «لیس منّا من لم یأمن جاره بوائقه».
امام رضا علیهالسلام: از ما نیست آن كسى كه همسایگان از شرور و فساد آن در امان نباشند.
گوهر دهم:
قالَ امیرالمؤمنین علیهالسلام : «لایَزالُ النّاسُ بخیرٍ ما تَفاوَتوا فإذا إِسْتَوُوا أَهْلَكُوا».
امیرالمؤمنین علیهالسلام: مردم همواره در خیر هستند تا آن وقت كه با یكدیگر تفاوت داشته باشند، هرگاه با هم مساوى شدند، از بین خواهند رفت.
گوهر یازدهم:
قالَ امیرالمؤمنین علیهالسلام : «إِنَّكُمْ لَنْ تَسعَوا النّاسَ بِأمْوالِكُمْ، فسعوهم بِعَلاقَةِ الْوَجهِ و حُسنِ اللقاء».
امیرالمؤمنین علیهالسلام: شما هرگز نمىتوانید مردم را بوسیله ثروت و مالى كه در دست دارید، به خود متوجه سازید، پس آنان را بوسیله اخلاق و روش صحیح به خود نزدیك كنید.
گوهر دوازدهم:
قالَ امیرالمؤمنین علیهالسلام : «مَن عَتَبَ عَلى الزّمانِ طالَتْ مَعْتَبَتَهُ».
امیرالمؤمنین علیهالسلام: كسى كه به زمان خود خشمگین شود، ناراحتى او زیاد به طول خواهد انجامید.
گوهر سیزدهم:
قالَ امیرالمؤمنین علیهالسلام : «مُجالِسَةُ الاْءَشرارِ تُورِثُ سوءُ الظَّنِّ بِالاْءَخیارِ».
امیرالمؤمنین علیهالسلام كه ایشان فرمودند: همنشینى با بدان، موجب بدبینى نسبت به نیكان است.
گوهر چهاردهم:
قالَ امیرالمؤمنین علیهالسلام : «بِئْسَ الزّادُ إِلَى المَعادِ، أَلْعُدوانُ عَلَى الْعِبادِ».
امیرالمؤمنین علیهالسلام: دشمنى كردن با بندگان خدا، بدتری توشهاى براى روز قیامت است.
گوهر پانزدهم:
قالَ امیرالمؤمنین علیهالسلام : «قیمَةُ كُلُّ امْرِءٍ ما یَحْسُنَهُ».
امیرالمؤمنین علیهالسلام: ارزش هر انسانى بسته به اعمالى است كه موجب نیكنامى او گردد.
گوهر شانزدهم:
قالَ امیرالمؤمنین علیهالسلام : «أَلْمَرْءُ مَخْبُوءٌ تَحْتَ لِسانِهِ».
امیرالمؤمنین علیهالسلام: مردم در زیر زبان خود مستور و مخفى هستند.» (مقصود این است كه تا انسان سخن نگوید، قدر و اندازهاش معلوم نمى گردد).
گوهر هفدهم:
قالَ امیرالمؤمنین علیهالسلام : «ما هَلَكَ اِمْرؤٌ عَرَفَ قَدْرَهُ».
امیرالمؤمنین علیهالسلام: مردمانى كه اندازه و ارزش خود را بدانند، هیچگاه از بین نخواهند رفت.
گوهر هجدهم:
قالَ امیرالمؤمنین علیهالسلام : «أَلتَّدْبیرُ قَبلَ الْعَمَلِ یُؤْمِنُكَ مِنَ النَّدَمِ».
امیرالمؤمنین علیهالسلام: پیش از این كه كارى را شروع كنى، در اطراف آن نیك تأمّل كن، تا شما را از پشیمانى نگهدارى كند.
گوهر نوزدهم:
امیرالمؤمنین علیهالسلام : «مَنْ وَثَقَ بِالزَّمانِ صَرَعَ».
امیرالمؤمنین علیهالسلام: هركس به زمان خود اعتماد بورزد، به پشت به زمین خواهد افتاد.
گوهر بیستم:
قالَ امیرالمؤمنین علیهالسلام : «خاطَرَ بِنَفْسِهِ مَنْ اسْتَغْنى».
امیرالمؤمنین علیهالسلام: «كسى كه خویشتن را بىنیاز دانست، خود را به مخاطره و هلاكت خواهند افكند».
گوهر بیست و یكم:
قالَ امیرالمؤمنین علیهالسلام : «مَن دَخَلَه أَلعُجُب هَلَكَ».
امیرالمؤمنین علیهالسلام: «هركس كه گرفتار خودبینى گردد، هلاك خواهد شد».
گوهر بیست و دوم:
قالَ امیرالمؤمنین علیهالسلام : «مَنْ أَیْقَنَ بِالْخَلْفِ جادَ بِالْعَطیةِ».
امیرالمؤمنین علیهالسلام كه ایشان فرمودند: «كسى كه یقین داشته باشد كه اعمال و افعال او پس از مرگ به او خواهد رسید، در بذل و بخشش و احسان به همنوعان خود كوتاهى نخواهد كرد».
گوهر بیست و سوم:
قالَ امیرالمؤمنین علیهالسلام : «مَنْ رَضِىَ بِالْعافِیَةِ مِمَّنْ دُونَه رَزَقَ السَّلامَة مِمَّنْ فَوقَهِ».
امیرالمؤمنین علیهالسلام كه ایشان فرمودند: «هركس با درگذشت از زیردستان خوشنود گردد، از اذیّت و آزار مافوق خود در آرامش و سلامتى خواهد بود».
گوهر بیست و چهارم:
قالَ رسُول اللهِ صلى الله علیه و آله : «یا عَلِىُّ! ما حارَ مَنْ اسْتَخارَ».
پیامبر اكرم صلى الله علیه و آله: «اى على علیهالسلام ! سرگردان نخواهد شد كسى كه طلب خیر كند». (یعنی هركس كه از خدا در كارهایش طلب خیر كند و كارش را با نام او و كمك او آغز كند موفق می شود)
گوهر بیست و پنجم:
قالَ رسُول اللهِ صلى الله علیه و آله : «یا عَلِىُّ! لا نَدَمَ مَنْ إِسْتَشارَ».
پیامبر اكرم صلى الله علیه و آله : «اى على علیهالسلام ! هرگز پشیمان نخواهد شد كسى كه كارهاى خود را با مشورت با دیگران انجام دهد».
گوهر بیست و ششم:
قالَ رسُول اللهِ صلى الله علیه و آله : «یا عَلِىُّ! عَلَیك بِالدّلجة فَإِنَّ الأرضَ تَطوى بِاللَّیل ما لا تَطْوى بِالنَّهارِ».
پیامبر اكرم صلى الله علیه و آله: «یا على علیهالسلام ! به تاریكى شب توجه كن، زیرا كه زمین در شب به هم پیچیده مى شود به آن اندازه كه در روز درهم نمى رود».
گوهر بیست و هفتم:
قالَ رسُول اللهِ صلى الله علیه و آله : «یا عَلِىُّ! أُغْدُ على إِسْم اللّهِ، فَإِنَّ اللّهَ تَبارَكَ وَ تعالى بارَك لاِءُمّتی فی بُكورِها».
پیامبر اكرم صلى الله علیه و آله : «اى على علیهالسلام ! به نام خداوند صبح را آغاز كن، زیرا كه خداوند براى امّت من در صبحها بركت قرار داده است».
گوهر بیست و هشتم:
قالَ امیرالمؤمنین علیه السلام : «أَلْمَرَضُ لا أَجْرَ فیهِ وَلكِنَّهُ لا یَدَعُ عَلَى الْعَبْدِ ذَنْبا إِلاّ حَطَّهُ».
امیرالمؤمنین علیه السلام: «مریضى و ناخوشى مؤمن موجب اجر و ثواب نمى شود ولیكن سبب از بین رفتن گناهان بندگان مى گردد».
گوهر بیست و نهم:
قالَ أمیرالمؤمنین علیهالسلام : «إِنَّما الأَجْرُ فِى الْقَولِ بِاللَّسانِ وَ الْعَمَلِ بِالْجَوارِح».
امیرالمؤمنین علیهالسلام: «همانا پاداش در ازای گفتار به زبان و عمل به اركان است».
گوهر سی ام:
قالَ أمیرالمؤمنین علیه السلام : «إِنَّ اللّهَ بِكَرَمِهِ وَ فَضْلِهِ یُدْخِلُ الْعَبْدَ بِصِدْقِ النِّیَّةِ وَ السَّریرَةِ الصّالحةِ الْجَنَّة».
امیرالمؤمنین علیه السلام: «خداوند به فضل و كرمش، بندگان خود را به خاطر نیّتهاى درست و دلهاى پاك به بهشت داخل مى كند».
گوهر سی و یكم:
قالَ أمیرالمؤمنین علیه السلام لاِءَصْحابِهِ: «إِنَّ الدُّنیا، خَدّاعَةٌ، صَرّاعَةٌ، مَكّارَةٌ، غَزّارَةٌ، سَحّارَةٌ، تَأْكُلُكُمْ بِأَضْراسِ الْحَنایا».
امیرالمؤمنین علیه السلام: «همانا دنیا بسیار فریبكار، حیله گر، گولزن و جادوگر است و دنیا با دندانهاى مرگ شما را خواهد خورد».
گوهر سی و دوم:
قالَ أمیرالمؤمنین علیه السلام لاِءَصْحابِهِ: «...إِنَّ الدُّنیا... طَلَبُوا إِرتبتها...».
امیرالمؤمنین علیه السلام: «آنكه به دنبال دنیای فانى است، جاهل و نادان است».
گوهر سی و سوم:
قالَ الرّضا علیه السلام : «ثَمانِیَةُ أَشْیاءٍ لایَكُونُ إِلاّ بِقَضاءِ اللّهِ و قدرته: النو و الیقظه و القوة و الضعف و الصحه و المرض و الموت و الحیاة».
امام رضا علیه السلام: «هشت چیز است كه جز به قضاء و قدر پروردگار انجام نمى گیرد، كه عبارتند از: خواب، بیدارى، توانایى، ناتوانى، تندرستى، ناخوشى، مرگ و زندگى».
گوهر سی و چهارم:
قالَ امیرالمؤمنین علیه السلام: ...قالَ موسى: الهی فَما جَزاءُ مَنْ أَطْعَمَ مِسْكینا إِبْتِغاءَ وَجْهَكَ؟ قالَ: یا موسى آمُر مُنادیا یُنادی یَوْمَ الْقِیامَةِ عَلى رُؤُسِ الْخَلائِقِ إِنَّ فِلانَ بْنِ فِلان مِنْ عَتْقاءِ اللّهِ مِنَ النّار.
امیرالمؤمنین علیه السلام: حضرت موسى علیهالسلام سئوال كرد كه خداوندا پاداش كسى كه نیازمندى را سیر كند و این عمل را براى تو انجام دهد، چیست؟ خداوند فرمود: روز قیامت امر مى كنم فریاد بزنند كه این شخص از آزادشدگان دوزخ است.
گوهر سی و پنجم:
قالَ موسى علیه السلام : «الهی فَما جَزاءَ مَنْ وصل رحمه؟ قالَ: یا موسى: أنسى لَهُ أَجَلَه، وَ أَهْوَنُ عَلَیه سَكَراتَ الْمَوْتِ، وَ یُنادیهِ خَزَنَةُ الْجَنَّةِ هلّم إلینا، فَأدْخُلْ مِنْ أَىِّ أَبْوابِها شِئْتَ».
حضرت موسى به خداوند گفت: خدایا! پاداش كسى كه با خویشاوندانش به نیكى رفتار نماید، چیست؟ خداوند فرمود: «مرگ او را به تأخیر خواهم انداخت و سختى هاى مرگ را براى او آسان خواهم كرد، و كارگزاران بهشت او را فریاد خواهند زد كه به سوى ما شتاب كن و از هر درى كه میل دارى، وارد بهشت بشو».
گوهر سی و ششم:
قالَ موسى علیه السلام : «یا الهی! فَما جَزاءُ مَنْ كَفَّ آذاءُ عَنِ النّاسِ وَ بَذَلَ مَعْروفَه لَهُمْ؟ قالَ: یا موسى یُنادیهِ النّار یَومَ الْقِیامَةِ لا سَبیلَ لی عَلَیْكَ».
حضرت موسى پرسید: خداوندا! پاداش كسى كه از آزار مردم دست بردارد و با آنها خوشرفتارى كند، چیست؟ خداوند فرمود: آتش جهنّم به او فریاد خواهد زد از من دور شو، تو را به طرف من راهى نیست».
گوهر سی و هفتم:
قالَ موسى علیه السلام : «الهی! فَما جَزاءُ مَنْ تَلا حِكْمَتَكَ سِرّا وَ جَهْرا؟» قال: «یا موسى! یمرّ عَلَى الصِّراطِ كَالْبَرْقِ».
حضرت موسى علیه السلام سئوال كرد كه: «خداوندا!پاداش كسى كه كتاب حكمت تو را در نهان و آشكارا بخواند، چیست؟» فرمود: «اى موسى! او از صراط مانند برق خواهد گذشت».
گوهر سی و هشتم:
قالَ موسى علیه السلام : «یا الهی! فَما جَزاءُ مَنْ صَبَرَ عَلى أَذَى النّاسِ وَ شَتْمِهِم فیك؟» قال: «أَعیُنُه عَلى أَهْوالِ الْقِیامَةِ».
حضرت موسى علیه السلام سئوال كرد: «خداوندا! پاداش كسى كه بر آزار و اذیت مردم و دشنام آنها شكیبایى ورزد، چیست؟» خداوند فرمود: «اى موسى! او را از شدائد و سختى هاى روز قیامت كمك خواهم كرد».
گوهر سی و نهم:
قالَ موسى علیه السلام : «یا الهی! فَما جَزاءُ مَنْ دَمَعَتْ عَیناهُ مِنْ خَشْیَتِكَ؟» قال: «یا موسى! أقى وَجْهَهُ مِنْ حَرِّ النّارِ وَ أَؤْمَنُهُ یَوْمَ الْفَزَعِ الاْءَكْبَر».
حضرت موسى علیه السلام سئوال كرد: «خداوندا! پاداش كسى كه از خوف تو گریه كند، چیست؟» خداوند فرمود: «اى موسى! چهره او را از آتش نگهدارى خواهم كرد و او را از وحشت روز قیامت ایمن خواهم ساخت».
گوهر چهلم:
قالَ موسى علیه السلام : «یا الهی! فَما جَزاءُ مَنْ أَحَبَّ أَهْلَ طاعَتِكَ؟» قال: «یا موسى! أُحَرِّمُهُ عَلى ناری».
حضرت موسى علیه السلام سئوال كرد: «خداوندا! پاداش كسى كه اطاعتكنندگان تو را دوست داشته باشد، چیست؟» خداوند فرمود: «اى موسى! بدن او را از آتش غضب خود، حرام خواهم ساخت».
منبع این مجموعه،: كتاب « مسند عبدالعظیم الحسنى، عطاردى» می‌باشد.(تبیان)
در این مجموعه برای اختصار آدرسها و سلسه‌ی راویان حذف شده است.- احادیث در كتب مختلف وجود داشته و همه معتبر و صحیح هستند.
