«وَ الَّذِينَ إِذَا أصابَهُمُ الْبَغْيُ هُمْ يَنْتَصِرُونَ * وَ جَزَاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِثْلُها فَمَنْ عَفا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللّه ِ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الظَّالِمِينَ * وَ لَمَنِ انْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُولَئِكَ ما عَلَيْهِمْ مِنْ سَبيلٍ * إِنَّما السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ وَ يَبْغُونَ فِي الأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ أُولئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ * وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ إِنَّ ذَلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الأُمُورِ».^۱

الحديث :

۱۷۸۶۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :مَن عامَلَ بِالبَغيِ^۲ كوفِيَ بِهِ.^۳

(انظر) المكافأة : باب ۳۴۵۰.
عنوان ۳۶۴ «العُقوبة». ۴۴۱ «القصاص».
الكرم : باب ۳۴۲۳.

۳۴۴۶

ما لا يَنبَغي فِي المُكافَأةِ

۱۷۸۶۸.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :أقبَحُ المُكافاةِ المُجازاةُ بِالإساءَةِ.^۴

۱۷۸۶۹.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :مَن كافَأ السَّفيهَ بِالسَّفَهِ فقَد رَضِيَ بِما اُتيَ إلَيهِ حَيثُ احتَذى مِثالَهُ.^۵

«و كسانى كه چون ستم بر ايشان رسد، يارى مى جويند [و به انتقام بر مى خيزند]. و جزاى بدى، مانند آن، بدى است. پس هر كه درگذرد و نيكوكارى كند، پاداش او بر [عهده] خداست. براستى او ستمگران را دوست نمى دارد. و هر كه پس از ستم [ديدنِ] خود، يارى جويد [و انتقام گيرد ]راه [نكوهش] بر ايشان نيست. راه [نكوهش] تنها بر كسانى است، كه به مردم ستم مى كنند و در [روى ]زمين به ناحق سر برمى دارند. آنان عذابى دردناك خواهند داشت. و هر كه صبر كند و درگذرد، مسلّما اين [خويشتندارى، حاكى] از اراده قوى [در]كارهاست».

حديث:

۱۷۸۶۷.امام على عليه السلام :هر كه به ستم رفتار كند، با او مقابله به مثل شود.

۳۴۴۶

تلافى ناشايست

۱۷۸۶۸.امام على عليه السلام :زشت ترين تلافى، پاداش دادن [نيكى ]با بدى است.

۱۷۸۶۹.امام صادق عليه السلام :هر كس [رفتار]شخص نابخرد [نسبت به خود] را با نابخردى تلافى كند، به رفتارى كه [از جانب نابخرد] با او شده رضايت داده است؛ زيرا از نمونه او پيروى كرده است.

1.الشورى : ۳۹ ـ ۴۳.

2.في الطبعة المعتمدة «الغَيّ» و ما أثبتناه من طبعة النجف.

3.غرر الحكم : ۸۴۷۵.

4.بحار الأنوار : ۷۸/۵۳/۸۵.

5.الكافي : ۲/۳۲۲/۲.