۳۱۲۷
ذَمُّ التَّفاخُرِ بِالأحسابِ
الكتاب :
ألْهاكُمُ التّكاثُرُ * حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقابِرَ».۱
الحديث :
۱۵۸۳۴.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله ( ـ يَومَ فَتحِ مكّةَ ـ ) : إنّ اللّه َ تباركَ و تعالى قد أذهَبَ عَنكُم بالإسلامِ نَخوَةَ الجاهِليّةِ. و التَّفاخُرَ بآبائها و عَشائرِها. أيُّها الناسُ. إنّكُم مِن آدَمَ. و آدمُ مِن طِينٍ. ألا و إنّ خَيرَكُم عندَ اللّه ِ و أكرَمَكُم علَيهِ اليَومَ أتقاكُم و أطوَعُكُم لَهُ. ألا و إنّ العَربيّةَ لَيست بأبٍ والِدٍ. و لكنّها لِسانٌ ناطِقٌ. فَمَن قَصُرَ بِهِ عَمَلُهُ لَم يُبَلِّغُهُ رِضوانَ اللّه ِ حَسبُهُ.۲
۱۵۸۳۵.عنه صلى الله عليه و آله :لَيَنتَهِيَنَّ أقوامٌ يَفتَخِرُونَ بآبائهِمُ الذينَ ماتُوا. إنّما هُم فَحْمُ جَهَنَّمَ. أو لَيكونُنَّ أهوَنَ علَى اللّه ِ عَزَّ و جلَّ مِن الجُعَلِ الذي يُدَهْدِهُ الخُرءَ بأنفِهِ. إنّ اللّه َ أذهَبَ عَنكُم عُبِّيَّةَ الجاهليّةِ و فَخرَها بالآباءِ. إنّما هُو مؤمنٌ تَقيٌّ و فاجِرٌ شَقيٌّ. الناسُ بَنو آدمَ. و آدمُ خُلِقَ مِن تُرابٍ.۳
۳۱۲۷
نكوهش فخر فروشى به خاندان
قرآن :
«تفاخر به بيشتر داشتن. شما را به غفلت انداخت. تا جايى كه [براى شمارش] به سوى گورها رفتيد».
حديث :
۱۵۸۳۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ( ـ در روز فتح مكّه ـ ) فرمود : خداوند تبارك و تعالى به وسيله اسلام نخوت جاهليت و نازيدن به پدران و خاندانهاى جاهلى را از شما زدود. اى مردم! شما از آدم هستيد و آدم از گِل آفريده شد. بدانيد كه امروز، بهترين شما نزد خدا و گراميترين شما در پيشگاه او پرهيزگارترين و فرمانبردارترين شما از اوست. بدانيد كه عربيّت به پدرى نيست كه [شما را] به دنيا مى آورد. بلكه عربيّت يك زبان است كه با آن سخن گفته مى شود. پس، هر كس در كار و عمل كوتاهى كند، شرافت خانوادگيش او را به خشنودى خدا نرساند.
۱۵۸۳۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :آنانى كه به پدرانِ مرده خود، كه در حقيقت زغال جهنمند فخر مى فروشند از اين كار دست بردارند و گرنه نزد خداوند عزّ و جلّ پست تر از سرگين غلطان۴ هستند كه با بينى خود سرگين را مى غلتاند. خداوند نخوتها و فخر فروشيهاى خاندانى جاهليت را از شما برده است. [آدمى ]يا مؤمنِ پرهيزگار است و يا نابكار بدبخت. مردم فرزندان آدم هستند و آدم از مشتى خاك آفريده شد.
1.التكاثر : ۱. ۲.
2.بحار الأنوار : ۷۳/۲۹۳/۲۴.
3.الترغيب و الترهيب : ۳/۵۷۳/۴۴.
4.حشره اى از تيره قاب بالان است كه فضله ستوران را مى غلطاند (ر. ك : فرهنگ معين: ۲ / ۱۸۷۲).