۳۱۵۵

عَدَمُ جَوازِ إصلاحِ النّاسِ بِإفسادِ النَّفسِ

۱۶۰۱۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام ( ـ في توبيخِ بعضِ أصحابِهِ ـ ) : إنّكُم و اللّه ِ لَكَثيرٌ في الباحاتِ. قليلٌ تَحتَ الرّاياتِ. و إنّي لَعالِمٌ بِما يُصْلِحُكُم و يُقِيمُ أوَدَكُم. و لكنّي لا أرى إصلاحَكم بِإفسادِ (فَسادي) نَفسي.^۱

۱۶۰۱۱.عنه عليه السلام :إنّي لَعالِمٌ بما يُصلِحُكُم و يُقيمُ لي أوَدَكُم. و لكنّي لا اُصلِحُكُم بفَسادِ نَفسي.^۲

۱۶۰۱۲.عنه عليه السلام :و لقد عَلِمتُ أنّ الذي يُصلِحُكُم هو السَّيفُ، و ما كنتُ مُتَحَرِّيا صلاحَكُم بفَسادِ نَفسي، و لكنْ سَيُسَلَّطُ علَيكُم بَعدي سُلطانٌ صَعبٌ.^۳

۱۶۰۱۳.عنه عليه السلام :و لكنِّي و اللّه ِ لا آتِي أمرا أجِدُ فيهِ فَسادا لِدِيني طَلَبا لِصلاحِ دُنيايَ.^۴

۱۶۰۱۴.عنه عليه السلام :إن لم يُصلِحْهُم إلاّ إفسادِي فلا أصلَحَهُمُ اللّه ُ !^۵

۱۶۰۱۵.عنه عليه السلام :قد عاتَبتُكُم بِدُرَّتي التي اُعاتِبُ بها أهلِي فلم تُبالُوا. و ضَرَبتُكُم بسَوطِي الذي اُقِيمُ بهِ حُدودَ رَبِّي فلم تَرعَوُوا^۶. أ تُرِيدُونَ أن أضرِبَكم بِسَيفِي ؟ ! أما إنّي أعلَمُ الذي تُرِيدُونَ و يُقِيمُ أوَدَكُم^۷. و لكن لا أشتَري صلاحَكُم بفَسادِ نَفسِي. بل يُسَلِّطُ اللّه ُ علَيكُم قَوما فَيَنتَقِمُ لي مِنكُم ! فلا دنياً استَمتَعتُم بها. و لا آخِرَةَ صِرتُم إلَيها. فَبُعدا و سُحقا لأصحابِ السَّعيرِ !^۸

۳۱۵۵

جايز نبودن اصلاح مردم به قيمت تباهى خود

۱۶۰۱۰.امام على عليه السلام ( ـ در توبيخ برخى ياران خود ـ ) فرمود: سوگند به خدا كه شما در منزلهايتان بسياريد و در زير پرچم ها[ى جنگ] اندك. من مى دانم كه چه چيز شما را درست مى كند و كجى شما را راست مى گرداند، اما من اصلاح شما را با تباه كردن خود جايز نمى دانم.

۱۶۰۱۱.امام على عليه السلام :البته من مى دانم كه چه چيز شما را درست مى كند و كجى شما را راست مى گرداند. اما من شما را به بهاى تباه كردن خودم اصلاح نمى كنم.

۱۶۰۱۲.امام على عليه السلام :من مى دانم كه آنچه شما را درست مى كند، شمشير است. ولى من بر آن نيستم تا با تباه كردن خودم، شما را اصلاح كنم. بلكه بزودى پس از من زمامدارى بي رحم بر شما مسلّط خواهد شد.

۱۶۰۱۳.امام على عليه السلام :امّا من، به خدا سوگند، براى ساختن دنياى خود كارى را نمى كنم كه در آن تباهى دين من باشد.

۱۶۰۱۴.امام على عليه السلام :اگر آنان جز به بهاى تباه كردن خودم اصلاح نمى شوند، الهى كه هرگز اصلاح نشوند!

۱۶۰۱۵.امام على عليه السلام :من با اين تازيانه تعليمى خود. كه با آن خانواده ام را تنبيه مى كنم. شما را تنبيه كردم، اما اهميّتى نداديد و با اين تازيانه ام كه حدود پروردگارم را با آن اجرا مى كنم، بر شما زدم. ليكن [از خطا و نافرمانى ]باز نايستاديد. آيا مى خواهيد كه با شمشيرم شما را بزنم؟ بدانيد كه من مى دانم شما چه مى خواهيد و چه چيز كجى شما را درست مى گرداند، اما من اصلاح شما را به بهاى تباه كردن خودم نمى خرم. بلكه خداوند گروهى را بر شما مسلّط گرداند كه انتقام مرا از شما بگيرند و نه دنيايى برايتان بماند كه از آن بهره و لذّت بريد و نه آخرتى كه سوى آن رهسپار شويد. نفرين و مرگ باد بر اهل دوزخ.

1.نهج البلاغة: الخطبة۶۹.

2.الإرشاد : ۱/۲۷۲.

3.الإرشاد : ۱/۲۸۱.

4.نهج السعادة : ۱/۲۲۶.

5.غرر الحكم : ۳۷۵۸.

6.لا يَرْعَوِي : لا يَنكَفّ و لا يَنزَجِر (النهاية : ۲/۲۳۶).

7.الأوَد : بالفتح : العِوَج (مجمع البحرين : ۱/۹۶).

8.الكافي : ۸/۳۶۱/۵۵۱.