۱۴۰۷۳.عنه عليه السلام :رَأسُ العِلمِ التَّواضُعُ... و مِن ثَمَراتِهِ التَّقوى. وَ اجتِنابُ الهَوى. وَ اتِّباعُ الحَقِّ. و مُجانَبَةُ الذُّنوبِ، و مَوَدَّةُ الإخوانِ، وَ الاستِماعُ مِنَ العُلَماءِ و القَبولُ مِنهُم. و مِن ثَمَراتِهِ تَركُ الانتِقامِ عِندَ القُدرَةِ. وَ استِقباحُ مُقارَبَةِ الباطِلِ. وَ استِحسانُ مُتابَعَةِ الحَقِّ. و قَولُ الصِّدقِ. وَ التَّجافي عَن سُرورٍ في غَفلَةٍ. و عَن فِعلِ ما يُعقِبُ نَدامَةً. وَ العِلمُ يَزيدُ العاقِلَ عَقلاً. و يُورِثُ مُتَعَلِّمَهُ صِفاتِ حَمدٍ. فيَجعَلُ الحَليمَ أميرا. وَ ذا المَشوَرَةِ وَزيرا. و يَقمَعُ الحِرصَ. و يَخلَعُ المَكرَ. و يُميتُ البُخلَ. و يَجعَلُ مُطلَقَ الفُحشِ مَأسورا. و يُعيدُ السَّدادَ قَريبا.^۱

۱۴۰۷۴.عنه عليه السلام :لَن يُثمِرَ العِلمُ حَتّى يُقارِنَهُ الحِلمُ.^۲

(انظر) العلم : باب ۲۸۳۷. ۲۸۳۸.

۲۸۳۷

ميراثُ العِلمِ

الكتاب :

وَ مِنَ النَّاسِ وَ الدَّوابِّ وَ الْأنْعامِ مُخْتَلِفٌ ألْوانُهُ كَذلِكَ إنَّما يَخْشَى اللّه َ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ إِنَّ اللّه َ عَزِيزٌ غَفُورٌ».^۳

۱۴۰۷۳.امام على عليه السلام :رأس دانش فروتنى است... و از ميوه هاى آن است: تقوا و دورى از هوس و پيروى از حق و پرهيز از گناهان و دوست داشتن برادران و گوش دادن به سخنان دانشمندان و پذيرفتن از آنها. و نيز از ميوه هاى آن است: خوددارى از انتقام گيرى هنگام توانايى و زشت شمردن نزديكى به نادرستيها و نيكو شمردن پيروى از درستيها و راستگويى و پرهيز از شاديهاى غفلت آميز و دورى كردن از انجام آنچه پشيمانى در پى دارد. دانش، بر خردِ خردمند مى افزايد و به فراگيرنده خود صفات پسنديده مى دهد. بردبار را امير مى گرداند و صاحب نظر را به وزيرى مى رساند و حرص را در هم مى كوبد و فريبكارى را ريشه كن مى كند و بخل را مى ميراند و زشتيهاى يله و افسار گسيخته را به بند مى كشد و درستى و استوارى را نزديك مى گرداند.

۱۴۰۷۴.امام على عليه السلام :دانش، هرگز به بار ننشيند مگر آن گاه كه بردبارى همراه آن شود.

۲۸۳۷

ميراث دانش

قرآن:

«و همچنين از مردم و جنبندگان و چارپايان رنگارنگ. جز اين نيست كه از ميان بندگان خدا، تنها دانشمندان از او مى ترسند. همانا خداوند پيروزمند و آمرزنده است».

1.مطالب السؤول : ۴۸.

2.غرر الحكم : ۷۴۱۱.

3.فاطر : ۲۸.