۱۴۰۰۶.عنه عليه السلام :تَواضَعوا لِمَن تُعَلِّمونَهُ العِلمَ. و تَواضَعوا لِمَن طَلَبتُم مِنهُ العِلمَ. و لا تَكونوا عُلَماءَ جَبّارينَ فيذَهَبَ باطِلُكُم بِحَقِّكُم.^۱

(انظر) العلم : باب ۲۸۷۳.

۲۸۲۵

حُقوقُ المُتَعَلِّمِ عَلَى المُعَلِّمِ

۱۴۰۰۷.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :لِينُوا لِمَن تُعلِّمونَ. و لِمَن تَتَعَلَّمونَ مِنهُ.^۲

۱۴۰۰۸.الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلام :أمّا حَقُّ رَعِيَّتِكَ بِالعِلمِ : فأن تَعلَمَ أنَّ اللّه َ عَزَّ و جلَّ إنَّما جَعَلَكَ قَيِّما لَهُم فيما آتاكَ مِنَ العِلمِ. و فَتَحَ لَكَ مِن خَزائنِهِ. فإذا أحسَنتَ في تَعليمِ النّاسِ و لَم تَخرُقْ بِهِم و لَم تَضجَرْ عَلَيهِم زادَكَ اللّه ُ مِن فَضلِهِ. و إن أنتَ مَنَعتَ النّاسَ عِلمَكَ أو خَرَقتَ بِهِم عِندَ طَلَبِهِمِ العِلمَ كانَ حَقّا عَلَى اللّه ِ عَزَّ و جلَّ أن يَسلُبَكَ العِلمَ و بَهاءَهُ. و يُسقِطَ مِنَ القُلوبِ مَحَلَّكَ.^۳

۱۴۰۰۶.امام صادق عليه السلام :با كسى كه به او دانش مى آموزيد فروتن باشيد و با كسى كه از او دانش مى جوييد فروتن باشيد و عالمانى گردن فراز نباشيد، كه [اين رفتار ]باطل شما حق شما را از بين مى برد.

۲۸۲۵

حقوق دانش آموز بر آموزگار

۱۴۰۰۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :با كسى كه به او علم مى آموزيد و با كسى كه از او علم فرا مى گيريد، نرم و ملايم باشيد.

۱۴۰۰۸.امام زين العابدين عليه السلام :حق شاگرد تو اين است كه بدانى خداوند، به واسطه علم و دانشى كه به تو داده و از خزانه هاى [دانش ]خود براى تو گشوده، تو را سرپرست شاگردانت ساخته است. بنا بر اين، اگر مردم را خوب آموزش دهى و با آنان درشتى و بدرفتارى نكنى و از تعليمشان به ستوه نيايى، خداوند از فضل خود بر دانش تو بيفزايد. اما اگر دانش خود را از مردم مضايقه كنى يا وقتى براى آموختن دانش نزد تو آمدند با ايشان درشتى و بدرفتارى كنى، بر خداوند عزّ و جلّ سزاوار است كه علم و شكوه آن را از تو بگيرد و جايگاه تو را از دل مردم بيندازد.

1.الأمالي للصدوق : ۴۴۰/۵۸۵.

2.منية المريد : ۱۹۳.

3.عوالي اللآلي : ۴/۷۴/۵۴.