۸۷۹۴.بحار الأنوار عن المُفَضَّلِ بنِ عُمَرَ :دخلتُ على أبي عبدِ اللّه ِ عليه السلام فقالَ : مَن صَحِبَكَ ؟ قلتُ : رَجُلٌ مِن إخواني. قالَ : فما فَعَلَ ؟ قُلتُ : مُنـذُ دَخَلتُ المَدينَةَ لَم أعرِفْ مكانَهُ. فقال لي : أ ما عَلِمتَ أنَّ مَن صَحِـبَ مُؤمنا أربَعينَ خُطوَةً سَألَهُ اللّه ُ عَنهُ يَومَ القِيامَةِ.۱

(انظر) : السفر : باب ۱۸۱۴.

۶ ـ أخذ الهدية للأهل

۸۷۹۵.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :إذا خَرَجَ أحَدُكُم إلى سَفَرٍ ثُمّ قَدِمَ على أهلِهِ فَلْيُهدِهِم و لْيُطرِفهُم و لو حِجارةً !۲

۷ ـ الصلاة ركعتين إذا قدم

۸۷۹۶.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :كانَ النبيُّ صلى الله عليه و آله إذا قَدِمَ مِن سَفَرٍ يُصَلِّي رَكعتَينِ.۳

۱۸۱۲

جَوامِعُ آدابِ السَّفَرِ

۸۷۹۷.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :قالَ لقمانُ لابنِهِ : إذا سافَرتَ مَع قَومٍ فَأكثِرِ استِشارَتَهُم في أمرِكَ و أمرِهِم. و أكثِرِ التَّبَسُّمَ في وُجوهِهِم. و كُن كَريما على زادِكَ بَينَهُم. و إذا دَعَوكَ فَأجِبهُم. و إذا استَعانُوكَ فَأعِنهُم. و اغلِبهُم بثَلاثٍ : طُولِ الصَّمتِ. و كَثرَةِ الصَّلاةِ. و سَخاءِ النَّفسِ بما مَعكَ مِن دابَّةٍ أو مالٍ أو زادٍ. و إذا استَشهَدُوكَ على الحَقِّ فاشهَدْ لَهُم. و اجهَدْ رَأيَكَ لَهُم إذا استَشارُوكَ... و إذا رَأيتَ أصحابَكَ يَمشُونَ فامشِ مَعهُم. و إذا رَأيتَهُم يَعمَلُونَ فاعمَلْ مَعهُم. و إذا تَصَدَّقُوا و أعطَوا قَرضا فَأعطِ مَعهُم. و اسمَعْ مِمَّن هُو أكبَرُ مِنكَ سِنّا.... و إذا نَزَلتَ فَصَلِّ رَكعتَينِ قَبلَ أن تَجلِسَ... و إذا ارتَحَلتَ فَصَلِّ رَكعتَينِ ثُمّ وَدِّعِ الأرضَ التي حَلَلتَ بها. و سَلِّم علَيها و على أهلِها ؛ فإنَّ لِكُلِّ بُقعَةٍ أهلاً مِنَ الملائكةِ.۴

۸۷۹۴.بحار الأنوار به نقل از مُفَضَّل بن عمر :هنگامى كه [در پايان سفر] نزد امام صادق عليه السلام رسيدم. حضرت فرمود : چه كسى همسفر تو بود؟ عرض كردم : مردى از برادرانم. فرمود : پس چه كرد (كجاست )؟ عرض كردم : از وقتى وارد مدينه شده ام، نمى دانم جايش كجاست. حضرت فرمود : مگر نمى دانى كه هر كس چهل گام با مؤمنى همسفر شود. خداوند در روز قيامت راجع به او از وى مى پرسد؟

۶ ـ تهيه هديه براى خانواده

۸۷۹۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر گاه يكى از شما به سفر رفت. در بازگشت حتى اگر شده يك قطعه سنگ براى خانواده اش هديه و تحفه بياورد!

۷ ـ هنگام بازگشت دو ركعت نماز بخواند

۸۷۹۶.امام على عليه السلام :پيامبر صلى الله عليه و آله هرگاه از سفر باز مى گشت. دو ركعت نماز مى خواند.

۱۸۱۲

كلّيات آداب مسافرت

۸۷۹۷.امام صادق عليه السلام :لقمان به فرزندش گفت: هرگاه با عدّه اى همسفر شدى،در كارهاى مربوط به خودت و آنها با ايشان زياد مشورت كن و در روى آنان تبسّم زياد داشته باش، در زاد و توشه ات نسبت به آنان بخشنده باش. اگر تو را دعوت كردند قبول كن و اگر از تو كمك خواستند كمكشان كن و در سه چيز از آنان برتر باش : خاموشى. كثرت نماز و بخشندگى در مركب يا دارايى و يا توشه اى كه همراه دارى. اگر براى حقّى از تو شهادت خواستند، شهادت بده و اگر از تو مشورت خواستند. با تمام توان. انديشه ات را براى آنان به كارگير... اگر همسفرانت راه افتادند. تو نيز با آنان راه بيفت و اگر ديدى كار مى كنند. تو نيز با آنان مشغول كار شو. اگر صدقه و قرضى دادند تو نيز با آنان همراهى كن و از كسى كه سنّش از تو بيشتر است حرف شنوى داشته باش... هر گاه اُتْراق كردى، پيش از آن كه بنشينى دو ركعت نماز بگزار... و هرگاه كوچ كردى نيز دو ركعت نماز بخوان و آن گاه با سرزمينى كه در آن فرود آمده اى خداحافظى كن و بر آن و مردمش درود فرست ؛ زيرا هر سرزمينى را ساكنانى از فرشتگان است.


1.بحار الأنوار : ۷۶/۲۷۵/۳۰.

2.بحار الأنوار:۷۶/۲۸۳/۲.

3.. كنز العمّال : ۱۷۶۴۶.

4.بحار الأنوار : ۷۶/۲۷۱/۲۸.