(انظر) عنوان ۳۲۹ «الظلم».
الذكر : باب ۱۳۴۳.
۱۷۵۳
آدابُ المَساجِدِ
۸۴۹۴.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :مَن أكَلَ هذهِ البَقلَةَ المُنتِنَةَ [ يَعني الثُّومَ] فلا يَقرَبْ مَسجِدَنا. فأمّا مَن أكَلَهُ و لَم يأتِ المَسجِدَ فلا بَأسَ.۱
۸۴۹۵.عنه صلى الله عليه و آله :لا تَجعَلُوا المَساجِدَ طُرُقا حتّى تُصَلُّوا فيها رَكعتَينِ.۲
(انظر) كنز العمّال : ۷ / ۶۴۸.
۱۷۵۴
آدابُ الدُّخولِ إلى المَسجِدِ
۸۴۹۶.مصباح الشريعة ( ـ فيما نسبه إلى الإمامِ الصّادقِ عليه السلام ـ ) : إذا بَلَغتَ بابَ المَسجِدِ فَاعلَم أنّكَ قَصَدتَ بابَ بيتِ مَلِكٍ عَظيمٍ لا يَطَأُ بِساطَهُ إلاّ المُطَهَّرُونَ. و لا يُؤذَنُ بمُجالَسَةِ مَجلِسِهِ إلاّ الصِدِّيقُونَ. و هَبِ القُدومَ إلى بِساطِ خِدمَةِ المَلِكِ فإنّك على خَطَرٍ عظيمٍ إنْ غَفَلتَ هَيبَةَ المَلِكِ. و اعلَمْ أنّهُ قادِرٌ على ما يَشاءُ مِنَ العَدلِ و الفَضلِ مَعكَ و بِكَ... و اعتَرِفْ بِعَجزِكَ و تَقصِيرِكَ و فَقرِكَ بينَ يدَيهِ. فإنّكَ قد تَوَجَّهتَ للعِبادَةِ لَهُ. و المُؤانَسَةِ. و اعرِضْ أسرارَكَ علَيهِ. و لْتَعلَمْ أنّهُ لا تَخفى علَيهِ أسرارُ الخَلائقِ أجمَعينَ و عَلانِيَتُهُم. و كُن كَأفقَرِ عِبادِهِ بينَ يدَيهِ. و أخْلِ قَلبَكَ عن كُلِّ شاغِلٍ يَحجُبُكَ عن ربِّكَ. فإنّهُ لا يَقبَلُ إلاّ الأطهَرَ و الأخلَصَ. و انظُرْ مِن أيِّ دِيوانٍ يَخرُجُ اسمُكَ. فإن ذُقتَ مِن حَلاوَةِ مُناجاتِهِ. و لَذيذِ مُخاطَباتِهِ و شَرِبتَ بكَأسِ رَحمَتِهِ و كَراماتِهِ مِن حُسنِ إقبالِهِ علَيكَ و إجابَتِهِ. فَقد صَلُحتَ لِخِدمَتِهِ. فَادخُلْ فلكَ الأمنُ و الأمانُ. و إلاّ فَقِفْ وُقُوفَ مُضطَرٍّ قدِ انقَطَعَ عَنهُ الحِيَلُ. و قَصُرَ عَنهُ الأمَلُ. و قَضى علَيهِ الأجَلُ. فإذا عَلِمَ اللّه ُ عزّ و جلّ مِن قَلبِكَ صِدقَ الاِلتِجاءِ إلَيهِ. نَظَرَ إلَيكَ بعَينِ الرَّحمَةِ و الرَّأفَةِ و العَطفِ و وَفَّقَكَ لِما يُحِبُّ و يَرضى فإنّهُ كريمٌ يُحِبُّ الكَرامَةَ لِعبادِهِ المُضطَرِّينَ إلَيهِ المُحتَرِقِينَ على بابِهِ لِطَلَبِ مَرضاتِهِ. قالَ اللّه ُ عزّ و جلّ : «أَمَّن يُجِيبُ المُضْطَرَّ إذا دَعاهُ وَ يَكشِفُ السّوء» ۳.۴
۱۷۵۳
آداب مساجد
۸۴۹۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كه اين سبزى بدبو (سير) را بخورد به مسجد ما نزديك نشود. امّا اگر كسى آن را بخورد ولى به مسجد نيايد اشكالى ندارد.
۸۴۹۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :مسجدها را گذرگاه خود قرار ندهيد مگر آن كه دو ركعت نماز در آنها بخوانيد.
۱۷۵۴
آداب ورود به مسجد
۸۴۹۶.مصباح الشريعة ( ـ در آنچه به امام صادق عليه السلام نسبت داده شده ) : هرگاه به در مسجد رسيدى بدان كه تو به آستانِ خانه پادشاهى بزرگ و پر شكوه آمده اى، كه جز پاكان بر بساط او قدم نگذارند و اجازه نشستن در مجلس او، جز به صدّيقان داده نشود. و خيال كن كه تو بر بساط خدمت گزارى و چاكرى پادشاه قدم گذاشته اى ؛ پس اگر از هيبت و شكوه پادشاه غافل مانى، خطرى بزرگ تو را تهديد مى كند. بدان كه او هر گونه خواهد با تو رفتار كند. خواه به عدالت و يا با فضل و كرمش. تواند... در پيشگاه او به ناتوانى و تقصير و فقر خود اعتراف كن ؛ زيرا كه تو براى پرستش و همدمى با او آمده اى. رازهايت را با او در ميان نِه و بدان كه اسرار و نهانيهاى خلايق. همگى. و نيز آشكارشان بر او پوشيده نيست. در برابر او همچون فقيرترين بندگانش باش و دلت را از هر علاقه و دل مشغولى اى كه حجاب ميان تو و پروردگارت شود خالى كن ؛ زيرا كه او جز پاكترين و خالص ترين را نمى پذيرد. و بنگر كه از كدام ديوان نامت بيرون مى آيد. اگر حلاوت مناجات با او و لذّت گفتگو با وى را چشيدى و بر اثر رويكردِ خوش او به تو و اجابتش. جام رحمت و كرامتهاى او را سركشيدى، هر آينه لايق چاكرى و خدمت گزارى او شده اى ؛ اينك [به مسجد ]در آى كه در امن و امان خواهى بود. و گر نه درنگ كن، همچون بيچاره اى كه راههاى چاره بر او بسته شده است و دست اميدش كوتاه گشته و حكم مرگش صادر شده است. پس. هرگاه خداوند عزّ و جلّ بداند كه دلت به راستى به او پناه آورده است. با ديده مهر و رأفت و محبّت به تو بنگرد و در انجام كارهايى كه محبوب و پسند اوست توفيقت دهد ؛ زيرا او بخشنده و بزرگوار است و دوست دارد نسبت به بندگان بيچاره اش، كه براى كسب خشنودى او. دلسوخته بر درگاهش ايستاده اند، بزرگوارى كند. خداوند عزّ و جلّ فرموده : «چه كسى است كه دعاى بيچاره درمانده را اجابت كند و گرفتارى را بر طرف سازد».
1.بحار الأنوار:۸۴/۹/۸۳.
2.الأمالي للصدوق : ۵۰۹/۷۰۷.
3.النمل : ۶۲.
4.بحار الأنوار : ۸۳/۳۷۳/۴۰.