۱۷۱۸

لِكُلِّ شَيءٍ سَبَبٌ

الكتاب :

إِنّا مَكَّنّا لَهُ فِي الْأَرْضِ وَ آتَيْناهُ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ سَبَبا * فَأَتْبَعَ سَبَبا * حَتَّى إِذا بَلَغَ مَغْرِبَ الشَّمْسِ وَجَدَها تَغْرُبُ فِي عَيْنٍ حَمِئَةٍ وَ وَجَدَ عِندَها قَوْما قُلْنا يَا ذَا القَرْنَينِ إِمَّا أَنْ تُعَذِّبَ وَ إِمَّا أَنْ تَتَّخِذَ فِيهِمْ حُسْنا * قَالَ أَمَّا مَنْ ظَلَمَ فَسَوْفَ نُعَذِّبُهُ ثُمَّ يُرَدُّ إِلَى رَبِّهِ فَيُعَذِّبُهُ عَذابا نُّكرا * وَ أَمَّا مَنْ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحا فَلَهُ جَزَاءً الحُسْنَى وَ سَنَقُولُ لَهُ مِنْ أَمْرِنا يُسْرا * ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبَا * حَتَّى إِذا بَلَغَ مَطْلِعَ الشَّمْسِ وَجَدَها تَطْلُعُ عَلَى قَوْمٍ لَّمْ نَجْعَلْ لَّهُمْ مِّن دُونِها سِتْرا * كَذلِكَ وَ قَدْ أَحَطْنا بِما لَدَيْهِ خُبْرا * ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبَا * حَتَّى إِذا بَلَغَ بَينَ السَّدَّيْنِ وَجَدَ مِن دُونِهِما قَوْما لاَّ يَكادُونَ يَفْقَهُونَ قَوْلاً».^۱

الحديث :

۸۳۴۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :رَأسُ العِلمِ التَّواضُعُ... و عَقلُهُ مَعرِفَةُ أسبابِ الاُمُورِ.^۲

۱۷۱۸

هر چيزى سببى دارد

قرآن :

«وى (ذو القرنين) را در زمين توان داديم و از هر چيز سببى (راهى) بدو عطا كرديم. پس. راهى را دنبال كرد تا به غروبگاه خورشيد رسيد و آن را ديد كه در چشمه اى گل آلود فرو مى رود و نزديك آن گروهى را يافت. گفتيم : اى ذو القرنين! يا عذاب كنى يا درباره آنها نيكويى پيش گيرى. گفت : هر كه ستم كند. بزودى عذابش كنيم و آنگاه سوى پروردگارش برده شود و او وى را عذابى سخت كند. و هر كه ايمان آورد و كار شايسته كند پاداش نيك دارد و بزودى به فرمان خويش او را به [كارى ]آسان وا خواهيم داشت. آنگاه راهى را دنبال كرد تا به طلوعگاه خورشيد رسيد و آن را ديد كه بر مردمى طلوع مى كند كه آنان را در برابر آفتاب پوششى نداديم. اين چنين ما از آنچه نزد وى بود خبر داشتيم. سپس راهى را دنبال كرد تا ميان دو كوه رسيد و گروهى را ميان آن دو يافت كه سخنى را نمى فهميدند».

حديث :

۸۳۴۹.امام على عليه السلام :سرِ دانش، افتادگى است... و مغزش شناخت اسباب امور است.

1.الكهف : ۸۴ ـ ۹۳.

2.مطالب السؤول : ۴۸.