۸۲۳۱.عنه صلى الله عليه و آله :إن اللّه َ تعالى سائلٌ كُلَّ راعٍ عَمّا استَرعاهُ : أ حَفِظَ ذلكَ أمْ ضَيَّعَهُ حتّى يَسألَ الرَّجُلَ عن أهلِ بَيتِهِ.^۱

۸۲۳۲.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :كُلُّ امرِئٍ مَسؤولٌ عمّا مَلَكَتْ يَمِينُهُ و عِيالِهِ.^۲

۱۶۹۹

مَسؤولِيَّةُ السَّمعِ وَ البَصَرِ وَ الفُؤادِ

الكتاب :

وَ لاَ تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ البَصَرَ و الفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُولاً».^۳

الحديث :

۸۲۳۳.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ( ـ في قولِهِ تعالى : {Q} «إنّ السَّمْعَ وَ البَصَر ) : يُسألُ السَّمعُ عَمّا سَمِعَ. و البَصَرُ عَمّا نَظَرَ إلَيهِ. و الفُؤادُ عَمّا عَقَدَ عليهِ.^۴

۸۲۳۴.كتاب من لا يحضره الفقيه :قالَ رجلٌ للصّادِقِ عليه السلام : إنّ لي جِيرانا و لَهُم جَوارٍ يَتَغَنَّينَ و يَضرِبن بالعُودِ. فرُبّما دَخَلتُ المَخرَجَ فَاُطِيلُ الجُلُوسَ استِماعا مِنّي لَهُنَّ؟... فقالَ لَهُ الصّادقُ عليه السلام : تاللّه ِ أنتَ ! أ ما سَمِعتَ اللّه َ عزّ و جلّ يقولُ : «إنَّ السَّمْعَ و البَصَرَ و الفُؤادَ كُلُّ اُولئكَ كانَ عنه مَسْؤولاً» ؟!^۵

۸۲۳۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند متعال از هر سرپرستى نسبت به آنچه سرپرستى اش را به او وا گذار كرده است بازخواست مى كند ؛ خواه از آن به خوبى سرپرستى (نگهدارى) كرده باشد، يا تباهش كرده باشد. حتى از مرد، درباره خانواده اش بازخواست مى شود.

۸۲۳۲.امام على عليه السلام :هر مردى درباره كنيزان و خانواده خود بازخواست مى شود.

۱۶۹۹

مسئوليت گوش و چشم و دل

قرآن :

«از آنچه بدان علم ندارى پيروى مكن كه همانا گوش و چشم و دل. همگى. مورد بازخواست قرار مى گيرند».

حديث :

۸۲۳۳.امام صادق عليه السلام ( ـ درباره آيه «همانا گوش و چشم و دل» ـ ) فرمود : از گوش درباره آنچه شنيده است بازخواست مى شود و از چشم درباره آنچه بدان نگريسته است و از دل درباره باورها و دلبستگى هايش.

۸۲۳۴.من لا يحضره الفقيه :مردى به امام صادق عليه السلام عرض كرد : همسايگانى دارم كه كنيزكانشان آواز مى خوانند و عود مى نوازند و من گاهى اوقات به دستشويى مى روم و براى گوش دادن به ساز و آواز آنها نشستنم را طول مى دهم... حضرت فرمود : عجبا! سوگند به خدا تو [هم]؟! مگر نشنيده اى كه خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد : « همانا گوش و چشم و دل. همگى. بازخواست مى شوند»؟!

1.كنز العمّال : ۱۴۶۳۶.

2.غرر الحكم : ۷۲۵۴.

3.الإسراء : ۳۶.

4.مشكاة الأنوار : ۴۴۵/۱۴۸۸.

5.كتاب من لا يحضره الفقيه : ۱/۸۰/۱۷۷.