حكمت. در قرآن و حديث
واژه «حكمت». بيست بار در قرآن كريم آمده است و خداوند متعال. در اين كتاب آسمانى. ۹۱ بار. خود را با صفت «حكيم» ستوده است.۱
تأمّل در موارد كاربرد اين واژه در متون اسلامى. نشان مىدهد كه حكمت. از نگاه قرآن و حديث. عبارت است از : «مقدّماتِ استوار علمى و عملى و روانى، براى نيل به مقصد والاى انسانيّت» و آنچه احاديث اسلامى در تفسير «حكمت» آوردهاند. در واقع. مصداقى از مصاديق اين تعريف كلّى است.
اقسام حكمت
بر پايه آنچه در تعريف كلّى ذكر كرديم. حكمت از نگاه قرآن و حديث. به سه نوع تقسيم مىشود : حكمت علمى. حكمت عملى و حكمت حقيقى. گفتنى است كه اين تقسيمبندى و نامگذارى. بر اساس تأمّل در كاربردهاى واژه حكمت در قرآن و احاديث اسلامى است.
حكمتهاى علمى و عملى و حقيقى. هر يك به منزله پلّههاى نردبان استوارى هستند كه انسان با بهرهگيرى از آنها. به قلّه كمال انسانيّت. صعود مىكند. جالب توجّه است كه بدانيم پلّه اوّل اين نردبان (حكمت علمى) را فرستادگان خداوند متعال. بنا نهادهاند. پلّه دوم (حكمت عملى) را انسان. خود بايد بسازد و پس از ساخته شدن آن. آخرين پلّه جهش به مقام انسان كامل (يعنى حكمت حقيقى) را خداوند متعال. آماده مىسازد.
اينك. توضيح كوتاهى در باره اين سه گونه حكمت :
۱. حكمت علمى
مقصود از حكمت علمى. هر گونه دانستنى يا معرفتى است كه براى صعود به مقام
1.در قرآن صفت «حكيم»، ۳۶ بار همراه با صفت «عليم». ۴۷ بار با صفت «عزيز». چهار بار با صفت «خبير» و يك بار همراه هر يك از صفات «توّاب». «حميد». «علىّ» و «واسع» آمده است.