۳ / ۱۰
استخاره و استشاره
۵۵.الأمالى للطوسى :أخبرنا محمّد بن محمّد. قال : أخبرنا أبو الحسن عليّ بن خالد المراغي. قال : حدّثنا أبو صالح محمّد بن فيض العجلى. قال : حدّثنا أبى. قال : حدّثنا عبد العظيم بن عبد اللَّه الحسنى. قالَ : حَدَّثَنا أبو جَعفرٍ مُحَمّدُ بنُ عَلِيِّ بنِ موسى، قالَ : حَدَّثَنى أبِىَ الرِّضا عَليُّ بنُ موسى، قالَ : حَدَّثَنى أبى موسى بنُ جَعفَرِ بنِ مُحَمَّدٍ، قالَ : حَدَّثَنى أبى جَعفَرٌ، قالَ : حَدَّثَنى أبى مُحَمَّدُ بنُ عَلِيٍّ، قالَ : حَدَّثَنى أبى عَلِيُّ بنُ الحُسَينِ، قالَ : حَدَّثَنى أبِىَ الحُسَينُ بنُ عَلِيٍّ. عَن أبيهِ أميرِ المُؤمِنينَ عَلِيِّ بنِ أبى طالِبٍ عليهم السلام، قالَ : بَعَثَنى رَسولُ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله عَلى اليَمَنِ فَقالَ - وهُوَ يُوصِينى - : يا عَلِيُّ ! ما حارَ مَنِ استَخارَ. ولا نَدِمَ مَنِ استَشارَ.۱
ترجمه
حضرت عبد العظيم عليه السلام - به نقل از امام جواد عليه السلام، از پدرانش - : امير مؤمنان عليه السلام فرمود : «پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله مرا به يمن فرستاد و در ضمن وصيّتهايى كه به من مىنمود، فرمود : اى على ! سرگردان نخواهد شد كسى كه طلب خير كند. و پشيمان نمىگردد كسى كه كارهاى خود را با مشورت انجام دهد».
شرح
هنگامى كه پيامبر صلى اللَّه عليه و آله، امام على عليه السلام را به نمايندگى خود، به يمن اعزام كرد، رهنمودهايى براى ايشان داشت كه در اين مأموريت سياسى - اجتماعى، از آنها بهره گيرد. در حديثِ ياد شده، به دو رهنمود مديريتى مهم، اشاره شده است : يكى «استخاره»، يعنى مشورت با خداوند متعال، و ديگرى «استشاره»، يعنى بهرهگيرى از نظر و مشورت
1.الأمالى. طوسى : ص ۱۳۶ ح ۲۲۰. بحار الأنوار : ج ۷۲ ص ۱۰۰ ح ۱۳.