گر اندکی به دادههای نویافته خوشبین باشیم روزگاری در مریخ حیات میکروبی وجود داشته است .فرستادن انسان به مریخ بهترین و چارهسازترین راه برای یافتن نشانههای حیات در آنجاست.
سیارهی مریخ از دیرباز همواره مورد توجه بشر بوده است و پس از کشف ویژگیهای زمینگونهیاش بیش از پیش کانون توجه منجمان و کارشناسان قرارگرفت. سالهاست که بشر با صرف هزینههای بسیار و فرستادن رباتهای کاوشگر، تلاش دارد ردِپایی از حیات در آن بیاید تا هویّت حیات را روشنتر کند و چه بسا بتواند به نوعی با گسترش و یا کنترل آن در آیندهای دور مریخ را سکونت پذیر کند. اما چندیست کارشناسان با اشاره به توانمندی پایین رباتهای کاوشگر نسبت به هوش انسانی در رویکردی نو برآنند تا خود به سیارهی سرخ سفر کرده و حیات احتمالی پنهانش را به دام اندازند.
در همین راستا دکتر «ایلن استوفان» دانشمند ارشد بخش اکتشافات منظومهی شمی ناسا در ۲۸ اردیبهشت در یک نشست علمی در واشنگتن دی.سی پیرامون این رویکرد سخنانی ایراد نمود که در زیر چکیدهای از آن نوشته شده است:
اگرچه امروزه مریخ نسبتاً سرد و البته خشک است اما نزدیک به ۳ میلیارد سال پیش سطح آن میزبان حجم بزرگی از آب جاری بوده است!
ما میدانیم شرایط تکامل حیات در مریخ با دورهی ساخت و فرایِش حیات در زمین تفاوتی ندارد. شکلگیری حیات در زمین فرایندی بود که با شتاب، در خشکیها و اقیانوسها تکامل یافت. این چینش بیانگر آن است که اگر کارشناسان اندکی منصفانهتر چالش فرایِش حیات در مریخ را بازنگری کنند آشکار است بدون شک مریخ شرایط نسبتاً یکسانی را تجربه کرده و روزگاری در آنجا حیات وجود داشته است.
امروزه دانشمندان میدانند ۳/۸ _سه و هشتدهم_ میلیارد سال پیش فرایِش حیات در زمین تکامل یافته است. پژوهشهای اخیر نشان میدهند نخستین میکروب ۴/۱ _چهار و یک_ میلیارد سال پیش پدیدار گشته است. یعنی تنها ۴۴۰ میلیون سال پس از تولد سیارهی زمین.
گونههای نخستینِ حیات در زمین برای دورهای طولانی به همان شکل ساده باقی ماندند و نخستین گونههای پیچیدهی حیات _چند سلولی_ نزدیک ۸۰۰ میلیون سالپیش پدید آمدند. درست همگام با دورهای که مریخ بخش بزرگی از جوّ و آبهای سطحی پایدار خود را از دست داد.
با پذیرش گزارهها و فرضیههای علمیایی که از تولد و انقراض حیات در مریخ حمایت میکنند اما روشن است که ما در مریخ به دنبال بقایای ساختاری از استخوانبندی جانداران نیستیم. کاوش ما با رویکرد یافتن «فسیل میکروبها» بهینه شده است که پژوهشی بسیار سخت، دقیق و حساس است.
دکتر «ایلن استوفان» که خود یک زمینشناس است افزود :
اگرچه زمینشناسان از اینجا _با کنترل ربات کاوشگر از زمین_ میتوانند سنگهایی که از توانِشِ میزبانی فسیل میکروبها برخوردار هستند را بررسی کنند اما هرگز نمیتوانند ساختارهای بسیار کوچک را دیده و واکاوی نمایند. این گزاره به طور شفافی بیانگر آن است که عدم توانمندی رباتهای کاوشگر در کیفیت کاوش همچنان انسان را از این کشف تاریخی دور نگه داشته است.
او در جایگاه یک زمینشناس و دانشمند ارشد بخش اکتشافات منظومهی شمی ناسا سخت بر این باور است که تا هنگامی که انسان بر روی مریخ پای نگذارد پاسخ قطعی بود یا نبود حیات در سیارهی سرخ هرگز روشن نخواهد شد.
_منبع:canot.ir